Waar kinderen en jongeren met autisme gelukkig van worden.

Als autismekenners het hebben over het welzijn van mensen met autisme, wordt er vaak gesproken over het beheersen van prikkels en vermijden van stress; het autismevriendelijk maken van de omgeving.
Veel minder wordt er besproken over wat echt bijdraagt aan geluk.
Daar ga ik nu een column aan wijden.
Ik noem een paar punten, de lijst is lang niet volledig.

Belevingswereld

Als kind had ik barbies en poppen, maar dat interesseerde me maar matig. Ik hield me meer bezig met dino’s en reptielen. Ik had ook allerlei speelgoedbeesten en ook boeken over reptielen en over dinosauriërs.
Mijn ouders ben ik nog steeds dankbaar dat zij mijn interesse steunden.

Ouders krijgen vaak het advies om niet mee te gaan in de fascinaties en belevingswereld van iemand met autisme. Daarmee zou je ongewenst gedrag versterken en belonen.
Maar fascinaties geven ons juist houvast, een doel en een richting.
Voor een kind is het niet te begrijpen als ouders omslaan als een blad. Dat ze het kind afwijzen om iets wat ze eerst accepteerden en misschien zelfs samen plezier in hadden.
Uit ervaring weet ik dat meegaan in de belevingswereld van het kind juist een opening biedt voor een beter contact.
Waarom adviseren hulpverleners dan zoiets? Het kind moet zich zoveel mogelijk aanpassen aan de maatschappij.
Het tegenovergestelde gebeurde bij mij. Niet uit opstandigheid, maar door stress en verwarring.
Hoe kun je functioneren als de zaken waar je houvast aan hebt, worden weggehaald?
Ik kreeg huilbuien en communiceren ging steeds moeilijker.
Uiteindelijk is de band wel hersteld, met mijn beide ouders.
Zie ook de Video Houdt-mijn-kind-wel-van-mij/

Een band met een dier.

Er bestaan veel voorbeelden waarbij een autistisch kind uit zijn schulp komt, door de band met een (huis)dier. Het kind durft meer, praat beter en maakt sprongen in de ont-wikkeling.

Er zijn voorbeelden van kinderen die voor het eerst gaan spreken, in contact met het dier.
Een dier geeft veel liefde en vreugde.
Met elf jaar kreeg ik tamme ratjes. Wat ook trouwe vrienden bleken. Ik genoot van hun aanhankelijkheid. Ze liepen op me toe en liepen daarna weer bij me vandaan, op onderzoek uit. Ze kropen graag op schoot of in mijn mouwen.

Als je nog geen huisdier hebt, is het zeker te overwegen. Natuurlijk moet je er eerst bij stilstaan of je het dier kunt geven wat het nodig heeft. Verdiep je erin. Ook moet er een goede match zijn.

Er bestaan autisme-hulphonden. Anders dan hulphonden voor mensen met een lichamelijke beperking, hoeven deze honden niet zo hard te werken. Ze spiegelen de gemoedstoestand van de autistische persoon. Tegelijk kan die persoon de buitenwereld beter aan. Omdat hij zijn aandacht richt op de hond, komen prikkels minder hard binnen.
Een bekend voorbeeld is Judith Visser, auteur van Zondagskind en Zondagsleven. De nabijheid van een hond zorgt dat ze rustig een gesprek kan voeren, zoals in een interview.
Al toen zij een klein meisje was, was ‘de hond’ haar steun en toeverlaat. Ze begreep niet waarom die niet mee mocht naar school.
Nu gaat de hond (inmiddels een andere want honden worden niet zo oud) mee naar lezingen.

Vriendschap

Kinderen en jongeren met autisme zijn graag op zichzelf, maar ze hebben net als iedereen ook behoefte aan vriendschap en verbinding.
Ik zat vanaf mijn twaalfde op het speciaal onderwijs.
Mijn vrienden gingen twee jaar later naar een andere school en ik bleef alleen achter. Graag had ik met hen in contact gebleven, maar ik kon niet zelfstandig reizen.
Bij het onderwerp vriendschap wordt vaak gedacht aan het leren van sociale vaardigheden.
Basale sociale vaardigheden zijn inderdaad wel belangrijk. Maar vaak hebben jongeren vooral praktische hulp nodig. Waar kun je mensen vinden?
Hoe kun je met elkaar afspreken, als je een eind bij elkaar vandaag woont?
Zelfstandig leren reizen is vaak een oplossing, zeker vanaf een jaar of twaalf.
Niet iedere jongere durft dit op eigen houtje. Wat doe je bijvoorbeeld als de bus te laat is, of als er ineens een andere dienstregeling is? Als je de aansluiting mist?
Ik had oefening nodig om deze basale vaardigheden aan te leren. Het was een van de belangrijkste mijlpalen in mijn ontwikkeling.
Vriendschap geeft verbinding, steun, plezier en geeft veerkracht. Samen sterk.

Deel uitmaken van een groter geheel.

Deel uitmaken van een groter geheel, is een universele behoefte. Voor autistische men-sen is dat niet anders, al lijken ze vaak in hun eigen wereld te vertoeven.
Het een sluit het andere niet uit. Al vanaf baby logeerde ik regelmatig bij oma’s en opa’s. Vooral aan mijn moeders kant was als een tweede thuis. Die band heeft veel betekend voor mijn emotionele ontwikkeling.
Hoewel ik vaak een in mezelf gekeerde indruk maakte, kon ik de liefde goed ontvangen. Familie was belangrijk voor mij.
Niet alleen de ouders maar ook de kinderen zelf hebben behoefte aan contact met gelijkgestemden. Dat je aan een half woord genoeg hebt, je elkaar begrijpt.
Autistische kinderen en jongeren zijn ook minder trendgedreven. Je wordt niet afgerekend op het merk schoenen. Het draait meer om met elkaar op kunnen schieten.
We willen onderdeel zijn van de samenleving. Onze weg vinden in de wereld.

Support

Niemand kan alles zelf. Dat vinden we normaal. Het ene kind is goed met zijn handen, de ander kan goed lezen en schrijven.
Alleen zodra een kind iets niet kan wat leeftijdsgenootjes wel al kunnen, is er een probleem.
In zekere zin zijn we allemaal afhankelijk. Er zijn niet veel mensen die hun eigen huizen bouwen en hun eigen waterleidingen aanleggen. Alleen als je iets nodig hebt wat niet standaard geleverd wordt, dan is dat al snel een probleem.
Ook als je iets te bieden hebt wat niet standaard is.
Tegelijk kunnen autistische kinderen alles leren wat anderen doen.
Iets samen doen is vaak de sleutel. Je kunt niet verwachten dat een kind of jongere alles zelf kan. Maar door samen te oefenen, kun je een vaardigheid aanleren.

Betreft samenwerken. Veel autistische mensen functioneren moeilijk in groepen. Als je de taken onderling verdeelt en iedereen een eigen omlijnde taak heeft kun je samen aan een project werken en toch je eigen ding doen. Zo heeft iedereen zijn plaats en functie.
We willen gesteund worden in onze ontwikkeling.
De ontwikkeling van een kind is veelomvattend. Daar hoef je niet alleen voor te staan als ouder.
Een omgeving met verschillende rolmodellen maakt een kind veerkrachtig. Waarbij het kind verschillende vaardigheden leert.

Leuke uitjes

Autistische kinderen zijn ook gewoon kinderen. Ook zij bloeien op van leuke uitjes. Gewoon kind zijn. Even uit de dagelijkse beslommeringen.
Alleen een drukke kermis met bonkende muziek en felle lichtjes is misschien geen succes. Dan kun je beter denken aan een natuurspeeltuin.
Maar dat verschilt ook per kind.
Er zijn autistische kinderen en jongeren die wild enthousiast worden van pretparken.
Kijk dus vooral waar de interesse van het kind ligt. Zorg voor een ontspannen sfeer.
Plezier is immers het uitgangspunt. Het moet geen verplicht nummer worden.

Mogen zijn die je bent.

Deze bewaar ik voor het laatst. Eigenlijk zou die op nummer 1 moeten staan.
Jezelf mogen zijn, dat maakt gelukkig. Je kunt doen wat bij je past. Je eigen weg vinden in deze wereld. Je trekt de mensen aan die bij je passen.
Bovenal geeft het een wezenlijk gevoel van veiligheid. Het geeft zelfvertrouwen. Ook al heb je te maken met tegenslagen, het besef dat je mag zijn wie je bent, zorgt dat je het leven aankan.
Laat het kind dus in zijn eigen waarde.
In de middenbouw had ik een juf die uitlegde waarom iets ‘goed’ of ‘niet goed’ was. Het kind zelf accepteerde ze altijd. Wij waren haar leerlingen en zij was onze juf.
Ik had een relatief onbezorgde schooltijd.

Steun je kind. Ook als het op school niet goed gaat, dan is hij bij jou veilig.
Ieder kind is anders dus ik deel vooral de inzichten die volgens mij slaan op kinderen in het algemeen, met of zonder autisme.

Graag wil ik met je meekijken, hoe het kind meer zelfvertrouwen kan krijgen, lekkerder in zijn vel komt te zitten en praktische vaardigheden kan aanleren die hij nodigt heeft in het leven.
Bel of mail me gerust:
info@afwijkend-en-toch-zo-gewoon.nl
06-83992975

2 april is het Wereldautismedag. Dan wordt er stilgestaan bij wat autisme betekent, voor de persoon zelf en de omgeving. Er zitten veel aspecten aan.
Zelf heb ik gemengde gevoelens bij deze dag.
Bewustwording is op zich goed, zeker als het andere mensen helpt zich beter te verplaatsen in de autistische persoon. Daarom verloot ik een exemplaar van Afwijkend en toch zo gewoon

U kunt onderaan dit artikel reageren met ‘Ik doe mee.’
Of een mail sturen met deze tekst.
info@afwijkend-en-toch-zo-gewoon.nl
Natuurlijk mag je wat meer vertellen, maar het hoeft niet. Iedereen maakt evenveel kans.
Op de hoogte blijven? Schrijf je dan in voor deze nieuwsbrief. Je krijgt dan gelijk een inkijkje in mijn boek.